چر ا واژه گزینی؟
زبان تخصصی زبانی است که در میان اهل یک علم، حرفه یا فن به کار می‌رود. یکی از جنبه‌های اصلی زبان تخصصی، اصطلاحاتی است که در آن استفاده می‌شود. هر رشته علمی یا فنی یا هنری مجموعه جداگانه‌ای از اصطلاحات دارد که گاهی با یکدیگر مشترک هستند. وقتی متخصصان یک رشته درباره موضوعی تخصصی با یکدیگر بحث و تبادل نظر می‌کنند، باید مطمئن باشند که تصور و منظور یکسانی از اصطلاحات رشته خود دارند. یکسان سازی واژه‌ها و یکدست و دقیق کردن تعریف آنها جزو کارهایی است که واژه‌شناسان انجام می‌دهند.
معرفی و پیشینه گروه واژه گزینی قهوه پژوهی
گروه واژه‌گزینی قهوهپژوهی در خردادماه ١٣٩۴ همکاری خود را با فرهنگستان آغاز کرد. در ابتدای کار از حدود بیش از ٢٠ متخصص صنعت قهوه که واجد شرایط بودند برای همکاری در این گروه دعوت به عمل آمد که در نهایت با اعلام آمادگی اعضای فعلی برای مشارکت مستمر با فرهنگستان، گروه قهوهپژوهی تشکیل شد. اعضای گروه ر ا آقایان هژیر امین الهی، صفا صالحی، دکتر مهران صولتی هشجین و صفا هراتیان تشکیل می‌دهند. جلسات گروه معمولاً دو بار در ماه(جلسه ای حدود ۴ ساعت) با حضور اعضای نام برده و همچنین نماینده فرهنگستان خانم آویشن محضری(پژوهشگر ارشد گروه واژه‌گزینی) در محل فرهنگستان زبان فارسی برگزار می‌شود.
هدف از تشکیل این کارگروه، معادل‌سازی برای واژگان صنعتی قدیمی است که با توجه به تحول و گسترش سریع بخش‌های علمی و عملی آن در چند سال اخیر، واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی بسیاری به دایره زبانی آن وارد شده است. در ایران نیز زمان زیادی از ورود و معرفی مباحث جدید و واژگان علمی و فنی مرتبط با قهوه به جامعه متخصصان و مصرف‌کنندگان آن نمی گذرد. بسامد بالای به کارگیری واژگان و سرعت گسترش این مباحث در یک بازه زمانی نسبتاً کم، منجر به آشفتگی استعمال واژگان آن به همان شمایل وارداتی‌شان شده است. این مساله هم در مورد واژه هایی که با تحولات اخیر وارد دایره واژگان این صنعت شده صادق است(مانند Cupping به جای آسیای قهوه) و هم دامن‌گیر در اصطلاحاتی شده است که از قبل در زبان فارسی رایج بوده اند. (مانند: گرایندر Grinder)
نتیجه، فراگیر شدن به کارگیری این واژه‌ها به شکل وارداتی‌شان در سطوح مختلف(در برخی موارد حتا با تلفظ غلط یا زدن به جای دم کردن یا دم‌آوری)، شکاف بین مخاطبان، کاربران یا ترکیب آن با واژه‌های فارسی؛ مانند: برو Brew، علاقه‌مندان به قهوه را با این صنعت عمیق‌تر کرده و برقراری ارتباط ر ا نیز سخت تر.
شیوه کار گروه قهوه پژوهی
گروه در ابتدا کار خود را با استخراج و تکمیل فهرست واژه‌ها و اصطلاح‌های مورد استفاده در صنعت قهوه از بیش از ۲۰ منبع تخصصی و معتبر آغاز کرد. در ادامه جلساتی به حوزه‌بندی این واژگان اختصاص داده شد(برای مثال حوزه «coffee making آماده سازی قهوه » حوزه ، «green coffee قهوه سبز » و ...) و پس از آن سر فصل‌های اصلی هر موضوع در دسته‌های کوچک‌تر (با نام خوشه واژه‌ها) در زیرمجموعه حوزه‌های مربوط به خود قرار گرفتند. برای مثال در حوزه آماده سازی قهوه، خوشه واژه هایی مانند خوشه واژه "grinding" و خوشه واژه "brewing" انتخاب شدند.
گروه حدود ۵ ماه ر ا به کار تکمیل، مرتب‌سازی و دسته‌بندی حدود ۶٠٠ واژه نهایی استخراج شده اختصاص داد و از اواخر بهمن ٩۵ فعالیت واژه‌گزینی برای واژه‌های زیرمجموعه هر کدام از این خوشه واژه‌ها آغاز شد. هر واژه شناسنامه‌ای دارد به نام کاربرگه، که بخش انگلیسی آن شامل عنوان یا اصطلاح تخصصی، معادل‌های آن واژه در زبان‌های دیگر، بخش ریشه‌شناسی واژه، بخش اشتقاق‌ها، ترکیب‌ها و واژه‌های وابسته به آن واژه و البته دست کم یک تعریف انگلیسی از یک یا چند منبع معتبر است. از سوی دیگر بخش فارسی نیز شامل معادل پیشنهادی گروه تخصصی، تعریف فارسی واژه، مثالی از کاربرد واژه در جمله فارسی، معادل‌های موجود در زبان فارسی تاکنون، معادل‌های مطرح شده در گروه و بخش معادل رایج در زبان فارسی است. تمامی این اطلاعات با کمک اعضای گروه و نماینده که وظیفه فرهنگستان یک به یک و با دقت تکمیل شده و سپس فهرست این واژه‌ها به شورایی به نام «شورای هماهنگی» هماهنگ کردن واژه‌های مشترک در گروه‌های مختلف ر ا دارد، ارائه می‌شود.
پس از هماهنگ شدن گروه با سایر گروه‌ها با موضوع مشترک(به عنوان مثال گروه فناوری غذا) واژه‌ها به شورای اصلی واژه‌گزینی ارائه خواهد شد. این شورا شامل ١٢ زبان‌شناس و ادیب است که کاربرگه‌های واژگان انتخابی را از نظر زبانی بررسی کرده و در صورت نداشتن ایراد آنها ر ا تصویب می‌کنند. پس از تصویب شورا تمامی این مصوبات
به امضای رییس‌جمهوری خواهد رسید که البته اعتبار آنها تا ٣ سال است و گروه پس از این مدت با توجه به بازخورد کلمات در جامعه اجازه تجدید نظر در مورد واژه‌های مصوب را خواهد داشت.
دفتر اول گروه واژه گزینی قهوهپژوهی پس از تکمیل تمامی این مراحل در روزهای شنبه ٢۶ تیر ٩۵ و شنبه ٢ مرداد ٩۵ در شورای واژه‌گزینی این فرهنگستان به تصویب رسید و از طریق رسانه‌های حوزه قهوه در اختیار متخصصان و عموم قرار گرفت. دفتر دوم گروه واژه‌گزینی قهوهپژوهی در تاریخ ٢۴ اردیبهشت ٩۶ به تصویب رسید و اکنون به طور عمومی در اختیار کاربران فارسی زبان قرار می‌گیرد.
نقش شما در بهبود زبان قهوه
ما در گروه قهوهپژوهی بر این باوریم که به کارگیری و فراگیرشدن این واژه‌ها، جز با همت و هم‌اندیشی متخصصان و دست‌اندرکاران حرفه قهوه در حوزه‌های مختلف محقق نمی‌شود. از این رو از شما دعوت می‌شود تا با مشارکت و ارتباط فعال با گروه قهوهپژوهی، به گسترش این واژه‌ها و آشنا کردن مخاطبان عام و خاص قهوه با معادل‌های برگزیده این دفتر، یاری رسانید.
در ادامه محورهایی برای ملموس‌تر کردن ساز و کار این همکاری پیشنهاد شده است:
منتشر شده درمجله قهوه‌دان نوشته هژیر امین‌الهی
نرم افزار اندروید کافه یاب را از گوگل پلی و نرم افزار آی او اس را از اپ استور دریافت نمایید.
کافه یاب 
همه نظرها (۰)