حکایت پادشاهی که به خاطر نوشیدن قهوه مردم را گردن می زد!
سلطان مراد چهارم در حالی که خود را شبیه به یک مرد روستایی در می آورد، کمین می کرد. او در حال انجام ماموریتی بسیار مهم و مخفی درباره نوشیدن قهوه بود! سلطان مراد در شهر گشت میزد و هر کسی را که قهوه می نوشید، گردن می زد! البته گاهی نیز آن ها را از وسط به دو نیم تقسیم می کرد!
به احتمال زیاد کشتار و سر بریدن مردم فقط به خاطر نوشیدن قهوه کاری بسیار مستبدانه و ظالمانه باشد، اما این فقط بخشی از روشهای دیوانه وار سلطان بود! حتی جانشینان او نیز با نوشیدن قهوه مشکل داشتند، اما آن ها با اندازه شاه مراد ظالم و خون خوار نبودند. سلطان مراد در خیابان قسطنطنیه چرخ می زد و هر کسی را که در حال نوشیدن قهوه می دید، به سختی مجازات میکرد. کسانی که اولین بار این جرم را مرتکب میشدند، فقط در ملأ عام مجازات میشدند و شلاق و چوب می خوردند. اما افرادی که بیش از یک بار قهوه می نوشیدند و قبلا مورد مجازات اولیه قرار گرفته بودند ، سرنوشت متفاوت داشتند.
افرادی که برای دوم در حال نوشیدن قهوه مشاهده میشدند، به دستور سلطان مراد چهارم به یک کیف چرمی سنگین دوخته میشدند و در رودخانه رها تا غرق شوند! نکته جالب این است که مردم شهر قسطنطنیه با آگاهی کامل از این قانون و مجازاتش، کماکان علا قه مند به نوشیدن قهوه صبح و عصر خود بودند تا از آن لذت ببرند. در نتیجه، زمانی که که مراد چهارم بر تخت پادشاهی عثمانیان نشست، آگاه بود که لازم است اقدامات شدید و جدیتری برای مقابله با قهوه نوشان در نظر بگیرد! او که در سن ۱۱ سالگی به تاج و تخت پادشاه رسیده بود، چند سال اول حکومتش را تحت نظر و فرمان مادرش کوسم (Kösem) به فرمانروایی میپرداخت.
سلطان مراد در آن دوره، مطالب زیادی در باره مضرات قهوه از نظر مذهبی و دینی شنیده بود. در اثر همین شنیدهها، او نوشیدن قهوه را یک “رفتار ناشایست” میشناخت و اعتقاد داشت که قهوه مایع مغزی نخاع را افزایش میدهد و در نتیجه استفاده از آن فلج شدن مردم حاصل میشود. روزی وزیر ارشد سلطان مراد به صورت ناشناس به یک قهوه خانه رفت و پس از مشاهده نوشیدن پنهانی قهوه در آن قهوه خانه، به پادشاه درباره این وضع نابسامان جامعه هشدار داد! استوارت لی آلن (Steward Lee Allen) نویسنده مقاله قهوه شیطانی، در این باره گفته است:
بر خلاف برخی از نوشیدنی های دیگر که مردم را از حالت هشیاری خارج می کند، قهوه آن ها را در حالت هشیاری نگه می دارد. شاید به همین خاطر است که سلطان نوشیدن قهوه را در شهر ممنوع کرده بود تا مردم بر علیه اش نقشه هایی شوم نکشند!
علت اصلی ممنون اعلام کردن نوشیدن قهوه توسط حاکمان عثمانی در شهر برای بسیاری از تاریخ دانان ومورخین مشخص است. آن ها تصور میکردند چایخانهها و قهوهخانههای شهر، مکان هایی هستند که در آن ها مردم برای شورش علیه شاه دور هم جمع میشدند. سلطان مراد هم به همین خاطر نوشیدن قهوه را در تمامی شهر ممنوع اعلام کرد. او پس از سرکوب کردن یک شورش در شهر قسطنطنیه، دستور داد تا مصرف دخانیات و قهوه در شهر ممنوع و تمامی قهوهخانهها تعطیل شوند. همچنین هر کسی را که قهوه می فروخت را نیز اعدام می کرد.
پس از سلطان مراد چهارم، دیگر پادشاهان عثمانی هم همین رویه را در پیش گرفتند و برای مقابله با قهوهخوری در شهر تبلیغات زیاد به راه انداختند. زمانی در انگلستان نیز همچین اتفاقی افتاده بود. پس از انتشار یک متن درباره مضرات قهوه برای نا توانی جنسی آقایان در سال ۱۶۷۴، شاه چارلز دوم انگلستان دستور داد تا تمامی قهوه خانه های شهر بسته شوند و افراد قهوه فروش نیز بازداشت شوند. حتی در زمان انقلاب صنعتی فرانسه نیز قهوهخانههای شهرهای بزرگ فرانسه تعطیل شدند، چرا که پادشاهان این مکان ها را محل جرقه زدن اغتشاش ها میدانستند.
علی رقم تمامی شکنجه هایی که بر روی قهوه نوشان ترکیه صورت می گرفت، برخی از خود مقامات عثمانی هم خودشان قهوه مینوشیدند! به عنوان مثال کلمنت هشتم با اینکه قهوه را نوشیدنی شیطانی مینامید، به مشاورانش دستور میداد تا برایش صبح و عصر قهوه بیاورند. خود سلطان مراد چهارم هم از این ماجرا مستثنی نبود. با وجود اینکه او هر کسی که قهوه مینوشیدن را مجازات میکرد، ولی خودش قهوه خوری بسیار قهار بود و در طول روز چند فنجان قهوه مینوشید. او در سال ۱۶۴۰ میلادی و در سن ۲۷ سالگی در اثر بیماری کبد درگذشت.
نکته جالب اینجاست که امروزه و با گذشت این همه سال، شهر استانبول به خاطر کافهها و قهوهخانههای فراوانش شهرتی جهانی دارد، قهوهخانههایی که در آن ها قهوه نام آشنا و محبوب ترک سرو میشود.
همه نظرها (۰)