بوییدن این گیاه و نوشیدن جوشانده‌ی آن سردرد را برطرف مى‌کند، مالیخولیا را درمان مى‌نماید و معالج زکام و آبریزش بینى است. بوییدن آن مستى را کم مى‌کند، رفع خمارى مى‌نماید و گرفتگى سوراخ‌هاى بینى را باز مى نماید. مالیدن آن با حنا در تسکین سردرد اثرى نیکو دارد.
برگ و سرشاخه‌هاىش اسانس فراوان دارد و در داروسازى از آنها استفاده‌ی فراوان مى‌شود. برگش علاوه بر معطر کردن اغذیه، سبب آرامش خاطراست.
از اسانس آن در صنعت براى معطر کردن صابون استفاده مى‌شود. یک نوع این گیاه که به نام مرزنگوش آفریقایى معروف است در نواحى خشک ایران و اروپا و آفریقا مى‌روید و در ایران به آویشن کوهى معروف است. ارسطو خواص زیادى را به آن نسبت داده که مهم‌ترن این خواص، تقویت معده، بادشکن، معرق و ضد تشنج است.
اسم دیگرش بادام است که دو نوع شیرین و تلخ دارد. بو داده‌ی نوع شیرین آن مقوى مغز و سلسله اعصاب است .بینایى را تقویت مى‌کند و براى تنگی نفس مفید می‌باشد. نوع تلخ آن اگر با عسل خورده شود، براى کیسه صفرا و کبد مفید است. خوردن آن با پوست از بین برنده‌ی زخم‌هاى چرکى است.
زادگاه اولیه‌ی بادام را عده‌اى آسیاى صغیر و عراق نوشته‌اند، ولى عده‌ای بادام را ایرانى‌الاصل مى دانند و در بسیارى از کشورهاى خارجی به آن بادام فارسى مى‌گویند. بادام انواع زیادی دارد: کوهى، بیابانى و بستانى .
کوچک و بزرگ دارد. میوه‌ی شیرین آن داراى ۵۴ درصد روغن، ۲۴ درصد مواد سفیده‌اى، مقدارى عوامل مخصوص و همچنین داراى مقدارى قند، صمغ، آهک، فسفر، پتاسیم، گوگرد، کلر، سدیم و آهن است. به علت وجود این عناصر است که کمى سنگین و دیر هضم می‌باشد. چون یک درصد فسفر دارد، مقوى مغز و سلسله اعصاب است. بادام تلخ روغن کمترى دارد. (بیست تا ۴۵ درصد) ولى عوامل ترکیب‌کننده ى آن با آب زیادتر است. بعلاوه داراى یک ترکیب شیمیایى است که در مجاورت آب تولید مقدارى قند و مقدارى اسانس بادام تلخ و سمى به نام اسید سیانیدریک مى‌نماید.
روغن نوع شیرین آن مسهلى ملایم است و مقدار خوراک آن ۱۵ تا ۶۰ گرم و براى اطفال ۴ تا ۳۰ گرم به تناسب سن آنها است. میوه‌ی آن نگهبان جوهر دماغ، ضد عفونى‌کننده‌ى اعضای باطنى، مقوی بینایی و نرم کننده‌ی مزاج،سینه و گلو است. شیره ى میوه‌ی آن با شکر سرفه را آسان، سینه و حنجره را نرم و باز مى‌کند و براى تنگی نفس و ذات الجنب و سینه پهلو مفید است و از خونریزى ریوى جلوگیرى مى‌کند. اگر پوست سخت میوه‌اش را که سوخته و به سرحد خاکستر شدن نرسیده باشد گرد دندان نموده و به دندانهاى خود بمالید، لثه‌ی دندان را محکم مى‌کند و دندان را سفید مى‌نماید.
به سبب لعابى که دارد، جهت زخم روده و مثانه و اسهال و پیچش شکم مفید مى‌باشد. مخصوصاً اگر این پیچش به علت زیادى رطوبت معده باشد. خوردنش از سوزش ادرار مى‌کاهد. میوه‌ى اش بدن را چاق مى‌کند و چنانچه آن را با نبات یا مواد قندى دیگر بخورید نیروى غذایى بیشترى به شما خواهد داد.اگر آن را بکوبید ثقیل مى شود و دیر از معده مى گذرد.
بو داده‌ی آن مقوى معده بوده، رطوبت آن را بیشتر جمع مى‌نماید. مرباى آن در چاق کردن اشخاص ضعیف‌البنیه اثرى معجزه آسا دارد. مرباى میوه‌اش با عسل جهت درد جگر و سرفه مفید بوده و بادشکن مى‌باشد. چغاله ى آن پوست، دندان و لثه را محکم مى‌کند و حرارت دهان را تسکین مى‌دهد. زیاده روى در خوردن آن براى معده خوب نیست، مخصوصاً براى اشخاص سالخورده و سرد‌مزاج و معده‌هاى مرطوب زیان‌آور است. مغز کهنه و فاسد شده‌ى آن باعث زیاد شدن غم و غصه شده، اشتها را سد مى‌نماید.
روغن نوع شیرین آن دماغ را تازه مى‌نماید و براى کسانى که مبتلا به سرسام و سینه پهلو می‌باشند نافع است. براى رفع بى‌خوابى مفید بوده و خواب‌آور است. خوردن آن با کمى کتیرا و شکر جهت سرفه‌ى خشک و باز شدن صدا و قصب‌الریه و نرم کردن روده‌ها سودمند است.
از روغن آن جهت ضرر مسهل‌ها، مخصوصاً مسهل‌هاى شیمیایى استفاده می‌نمایند. خوردن روغن میوه‌ی شیرین آن جهت پیچش شکم و دل‌درد و نرم کردن روده‌ها مفید بوده و معالج قولنج و سختى ادرار است. روغن شیرین آن در اخراج سنگ‌هاى کلیه و مثانه کمک مى‌کند.
میوه‌ى نوع تلخ آن محلل و ضد عفونى‌کننده و پاک‌کننده‌ى اخلاط است. ضماد آن با سرکه جهت سردرد و سرمه‌ى آن به چشم، جهت تقویت بینایى به کار مى‌رود. جهت تنگی نفس و سرفه و ورم سینه مفید مى‌باشد، مخصوصاً اگر همراه با نشاسته خورده شود و اگر کمى از آن را با نعناع بخورید، درد کلیه را تسکین مى‌دهد. خوردن آن همراه با عسل جهت باز شدن کیسه صفرا، کبد، سپرز و امراض آنها نافع است. مالیدن کوبیده‌ی میوه‌ی تلخ آن به سر، شوره، شپش و رشک را از بین مى‌برد. استعمال یک دانه‌ى آن عادت ماهانه آور است.
ضماد آن با سرکه و جهت زخم‌هاى کهنه و زخم‌هاى چرکى پوست و زخم‌هاى عصبى و جرب و خارش و ترکیدن پوست مفید است. مالیدن آن به صورت، برطرف کننده‌ى کک و مک و آثار پوست مى‌باشد. ضماد آن بر محل گزیدن سگ هار قبل از رسیدن پزشک نافع است. میوه‌ى تلخ آن جهت روده مضر است و زیاده‌روى در خوردن آن تولید مسمومیت مى‌نماید که ممکن است مرگ همراه داشته باشد.
ضماد ریشه درخت آن چه تلخ و چه شیرین با روغن، جهت رفع سردرد مفید است. خوردن جوشانده‌ی آن جهت پاک کردن طحال و کلیه، رفع قولنج و اخراج کرم معده و ضماد خاکستر آن جهت سوختگى آتش مفید است.
روغن انواع تلخ آن ضد عفونى کننده است. اخلاط لزج و چسبنده و لیزابه را از معده و روده پاک مى‌کند. با داروهاى مناسب جهت تنگی نفس و ورم طحال و درد کمر و سختى ادرار و رفع قولنج و اختناق رحم و فروبردن اورام و اخراج سنگ و جنین تجویز شده است. چکاندن آن در گوش جهت تسکین درد آن مفید است و گوشى که صدا مى‌کند دارویى بهتر از این ندارد. مقدار خوراک آن بیست گرم است.
صمغ درخت آن همانند صمغ عربى است. در آب حل می‌شود و چسب درست مى‌کند. سینه را نرم مى‌کند.
بادامچه و بادامک انواع کوهى آن بوده و خواصى مانند آنها دارند. بادام نمک پرورده و بادامچه جهت کسانى که گرسنگى کاذب دارند مفید مى‌باشند. همچنین با آن انواع شیرینى، سوهان عسلى، قطاب و غیره را درست مى‌کنند.
منبع: زبان خوراکی‌ها‌ی غیاث‌الدین جزایری
نرم افزار اندروید کافه یاب را از گوگل پلی و نرم افزار آی او اس را از اپ استور دریافت نمایید.
کافه یاب 
همه نظرها (۰)