دوم مارس 2020
نمی دانم که شما آیا در ذهنتان به خانه های با صفای قدیمی سفر می کنید یا نه؟
این کار یک جورایی مثل تفریح است. در ذهن خود به خانه های قدیمی سفر کرده اید ، در گوشه گوشه هایشان چرخ زده ایدو لذت برده اید.
چند روز پیش هم که مطالبی دراین مورد خواندم، دیدم در تقویم روزهای جهانی، روزهای جالبی نام گذاری شده، به فکرم رسید که چقدر وسیلههای قدیمی جایشان در خانهها و اماکن مدرن امروزی کم است. به همین دلیل تصمیم گرفتم تا مطلبی بنویسم راجع به وسیله های فراموش شدهای که در خانههای قدیمی حضور داشتند، اگر شما هم فکر می کنید که این مطلب برای تان جذاب است، تا انتهای آن با کافه یاب همراه باشید.
اسباب و لوازم مختلفی که در طول روز با آنها سرو کار داریم، رفته رفته و به مرور زمان از بین رفته و غیر قابل استفاده میشوند. اینجا است که به خود میآییم و میبینیم که لوازم بیمصرف زیادی روی دستمان مانده است. اولین راه خلاص شدن از این وضعیت، دور ریختن آنها است. اما با کمی نوآوری و خلاقیت، میتوان استفادهای متفاوت برای آنها یافت.
آشپزخانه های قدیمی پر بودند از دیگ و دیگچه های مسی؛ کوچک و بزرگ، همه شان هم لب طاقچه های مطبخ چیده می شدند، قدیم ها این طور نبود که مغازه های بزرگ باشد و برای هر قسمت از خانه ات وسیله تزیینی خاص خودش را بخری، همان تجهیزات می شدند اسباب دستت و لوازم دکوری خانه ات. این دیگ و دیگچه های مسی هم تزیینات آشپزخانه یا همان مطبخ بودند.
سینی های بزرگ مسی (مجمع های بزرگ)
مجمع های بزرگ، سینی های مسی ای بودند که معمولا ظرف های غذا با آن ها به سر سفره آورده می شد، یا وقتی می خواستند در شب های سرد سال زیر کرسی جمع شوند تنقلات را روی آن می گذاشتند. البته این مجمع ها عضو جدانشدنی مراسم های شب یلدا هم بوده اند.
همه ما دست کم یک بار این صندوقچه های را جایی دیده ایم، خانه مادر بزرگ، خانه دایی، خاله عمو یا عمه. همیشه هم این صندوقچه ها با یک حس رمز و راز خاصی همراه بوده اند. جای خالی این صندوقچه های در خانه های امروزی بسیار حس می شود.
سماور ذغالی
درابندا سماورها دارای ساختمانی بودند که عبارت از مخزنی برای جوش آوردن آب بود، اما میان مخزن سماورهای زغالی تنوره یا لولههای عمودی برای روشن کردن زغال در آن تعبیه شده بود.
خانه های قدیمی همیشه پر بود از صدای قل قل سماور، چراغ خانه ها با چای های خوش عطر و رنگ شان روشن بود. اما این روزها سماورها جایشان را داده اند به چای سازهایی که در عرض 5 دقیقهچای را آماده می کنند. اما من هنوز هم دلم می خواهد برای نوشیدن یک لیوان چای خوش عطر و رنگ صبر کنم، صبر کنم تا آب سماور جوش بیاید، بعد با آرامش دو قاشق چای خشک را داخل قوری بریزم و رویش هم آب جوش، بعد هم بگذارمش سر سماور و از عطری که نم نم در اتاق می پیچد سر مست شوم.
یکی دیگر از چیزهایی که دیگر در خانه های مدرن و امروزی پیدا نمی شود، چرخ خیاطی ها هستند. یادم می آید بچه که بودم همیشه موقع برگشتن از مدرسه، صدای چرخ خیاطی اولین صدایی بود که از خانه مان شنیده می شد، هنوز هم که هنوزه وقتی صدای چرخ خیاطی را می شنوم، تمام خاطرات کوچکی ام برایم زنده می شود. بیشتر این چرخ خیاطی ها میزهای چوبی داشتند که گوشه ای از خانه نشانده می شد و نشان می داد که خانم این خانه چقدر هنرمند است. اما این روزها دیگر خبری از این میز های چوبی نیست. تازه چرخ خیاطی که بی برق و توسط حرکت پا کار کی کرد خیلی جالب بود.
آی امان از دست این بقچه ها و رازهایی که در دلشان پنهان می کردند. یکی از سرگرمی های ما در بچگی، رفتن سراغ مادر بزرگ و بهم ریختن بقچه هایی بود که همیشه با نظم و ترتیب بسته می شند و حتی گره مخصوص خودشان را داشتند و معمولا هم پارچه های نفیس و زیبا درونشان بسته قرار می گرفت. گاهی هم از دل این بقچه ها شکلات و آب نبات های خوشمزه ای بیرون می آمد و برق شادی را مهمان چشم های ما می کرد. تازه گل دوزی های قشنگی داشت.
آن روزهایی که هنوز تکنولوژی این قدر به عمق و جان خانه های مان نفوذ نکرده بود، سرگرمی های خانم های خانه دار، قلاب بافی و خیاطی و این جور چیزهایی بود که به وسیله آن ها خانه را تزیین می کردند رومیزی های سفید قلاب بافی شده یکی از همین هنرنمایی ها است که مطمئنم شما هم آن ها را یادتان می آید.
خانه های قدیمی با تشک ها و پشتی ها مزین می شدند. همین امر باعث می شد تا صفا و صمیمت بیشتری در فضا حکم فرما و لذت دورهمی ها بیشتر شود. تا یادم نرفته هم بگویم که جلال و مرتبه هر شخصی را ضخامت تشکی بر روی آن می نشست تعیین می کرد معمولا افراد بزرگ خانواده روی تشک های ضخیم تری می نشستند.
این چراغ های یکی از وسائل گرمایشی بود که در خانه های قدیمی وجود داشت و در فصل های سرد سال همیشه رویشان شلغم می پختند.
واقعا چرا ما از این آویزهای کاموایی دوست داشتنی در دکوراسیون داخلی خانه هایمان استفاده نمی کنیم؟ این آویزها حس نوستالزیک جالبی دارند، اصلا باعث می شوند تا شیطنت های کودکی در وجود آدم زنده شود. مخصوصا اگر در بین رشته های کاموا زنگوله های کوچک هم پنهان شود.
ابریق قجری (آبریز)
ابریق به معنای کوزه یا آفتابه در انواع فلزی، سفالین و حتی چرمی وجود داشته و برای نگهداری مایعات همچون آب و … همچنین برای طهارت بهکار می رفته است
اتو ذغالی با نشان خروس
تقریبا در قرن پانزدهم پیشرفتی در ساخت اتوی تخت حاصل شد. در این زمان جعبه داغ که به اتوی جعبه ای هم معروف است ساخته شد که درون آن سوراخ بود. این اتو فلزی بود و کف تخت و یک دستگیره داشت. داخلش زغال داغ، آجر، تکه های فلز یا چیز دیگر داغ می گذاشتند. با این اختراع نیاز به پارچه اضافی بین اتو و لباس از بین رفت چون دیگر اتو لباس را کثیف نمی کر د.
فانوس قدیمی
فانوس، چراغ محفظه داری است که بیشتر در قدیم، در آمد و رفت به همراه خود می بردهاند و یا جهت روشن کردن مسافت زیادی بر بالای بلندی مانند منار و جز آن، نصب کنند. فانوس از مواد غیر پوشاننده نور ساخته میشود، خواه آن ماده شیشه و بلور باشد یا کاغذ یا پارچه و در آن چراغ میگذارند تا از باد محفوظ بماند.
چراغ های گرد سوز
چراغ گردسوز نوعی چراغ میباشد که در گذشته کاربرد داشته است این چراغ شبیه چراغ لامپا است اما تفاوت آن با لامپا بدنه فلزی و همچنین فتیله پهن آن است که به شکل دایرهای به دور شیشه بلند قرار میگیرد ماده سوختنی این چراغ نفت است.
لگن مسی قجری
آفتابه لگن وسیله ای بوده که برای شستشوی دست و دهان قبل و بعد از خوردن غذا، کاربرد داشته است. در دوره قاجار نوکران آفتابه لگن را همراه حوله سر سفره می آوردند و اشخاص قبل و بعد از غذا دست و دهان خود را می شستند. انواع مسی و برنجی و تزئینی آن برحسب توان مالی صاحب خانه ساخته می شد.از آفتابه برای شستن و از لگن برای جمع آوری آب زاید استفاده می شود.
پریموس قدیمی
چراغ پریموس اولین اجاق خوراک پزی است که با سوخت نفت فشرده شده کار میکند.
قهوه جوش های قدیمی
شیر دوش مسی
آینه های قدیمی
وخیلی وسایل قدیمی صنعتی ،روزمره زندگی،عکاسی پزشکی و ...........حتی خاطرات قدیمی
زمانی که دو رهمی دارید از خاطرات گذشته وسایل قدیمی و چگونگی کاربرد آنها برای یکدیگر حتما حتما تعریف کنید. خیلی قشنگ خواهد شد .و شیرین با لبخند.
ممکن است شما نیز این مثل را شنیده باشید، "نو که میاد به بازار، کهنه میشه دل آزار"، اما شاید این کهنهها آنقدرها هم دل آزار نشوند، اگر بتوان به سبک و سیاقی متفاوت عمری دوباره به آنها بخشید. زندگی در قالبی نو و با کاربردی جدید، که حتی نوع دیگری از زیبایی را به این لوازم فرسوده و قدیمی میبخشد. کاربردی که چه بسا جالبتر از واقعیت وجودی این لوازم باشد.
شما هم می توانید عکس وسایل قدیمی و ایده های خود را از طریق سایت کافه یاب با ما به اشتراک بگذارید تا در تولید مطالب بعدی از آن ها استفاده کنیم. و نظر خود را در مورد اشیای قدیمی در فضای کافه برایمان ارسال کنید.
همه نظرها (۰)